Türklerin İslam Medeniyetine Katkıları

Bir ülkenin, bir toplumun maddi ve manevi varlıklarının, fikir, sanat çalışmalarıyla ilgili niteliklerinin tümüne medeniyet denir. Dünya üzerinde tarih boyunca çok çeşitli medeniyetler ortaya çıkmış ve hüküm sürmüştür. Bunlardan biri de İslam medeniyetidir. Bütün medeniyetlerde az veya çok, diğer medeniyetlerin etkisi ve izi görülür. Esas itibarıyla özgün bir medeniyet olan İslam medeniyeti de Çin, Bizans, İran ve Hint medeniyetinden belli ölçüde etkilenmiştir. Hz. Muhammed (s.a.v.) zamanında temelleri atılan İslam medeniyeti, yüzlerce yıllık bir süreçte, çok farklı milletlerin ve toplumların da katkısıyla şekillenmiştir. İslam medeniyeti Araplara, Türklere, İranlılara ya da başka bir millete mal edilemez. Aksine bu medeniyet, İslam dinini benimsemiş olan farklı milletlerin ortak ürünü sayılır. Her millet ve toplum, çeşitli alanlarda İslam medeniyetine katkı sağlamıştır.

Türkler, İslamiyeti kabul ettikleri ilk dönemlerden itibaren edebiyat alanında birçok büyük yazar, şair ve düşünür yetiştirmişlerdir. Bu yazar ve düşünürler de önemli eserler kaleme almışlardır. Yusuf Has Hâcip’in Kutadgu Bilig, Kaşgarlı Mahmut’un Divan-ı Lugati’t-Türk, Edip Ahmet Yüknekî’nin Atabetü’l-Hakâyık adlı eserleri Türk-İslam edebiyatının ilk önemli örnekleri arasında sayılabilir. Hoca Ahmet Yesevî, Hacı Bektaş Veli, Yunus Emre, Mevlânâ gibi şair, düşünür ve mutasavvıflar da görüşleriyle, eserleriyle İslam kültür ve medeniyetinin zenginleşmesine büyük katkı sağlamışlardır.

Aziz milletimiz, İslam sanat dalları arasında önemli yer tutan hüsn-ü hat, tezhip ve minyatür alanında da önemli üstatlar yetiştirmişlerdir. Arap harfleriyle güzel yazı yazma sanatı olan hüsn-ü hat alanındaki üstatlara örnek olarak Şeyh Hamdullah (öl. 1520), Ahmed Şemseddin Karahisarî (öl. 1556), Hafız Osman (öl. 1698), İsmail Zühtü (öl. 1806) ve kardeşi Mustafa Rakım (öl. 1826) verilebilir.

Tezhip; yazma kitap, levha ve cilt kapaklarının bezenmesinde ezilmiş varak, altın ve çeşitli renklerin kullanılmasıyla uygulanan süsleme sanatıdır.

Ebru; Kitreli su üzerine serpilen boyalarla bezenmiş kâğıt ve bunu hazırlama sanatıdır. milletimizin önem verdiği ve büyük sanatçılar yetiştirdiği sanat dallarından biridir

Minyatür; Genellikle el yazması kitaplarda kullanılan, küçük boyutlu renkli resim anlamına gelir.